دستگاه کجلدال چیست؟ دستگاه کجلدال یا کلدال، وسیلهای پیشرفته برای اندازهگیری نیتروژن و پروتئین در آب، مواد غذایی و مواد نفتی است. این دستگاه در نسخههای اتوماتیک، نیمه اتوماتیک و دستی موجود است، و برخی از آنها دارای تیتراتور اتوماتیک هستند. با استفاده از این دستگاه، میتوان بهصورت دقیق مقادیر نیتروژن و پروتئین را در محیطهای مختلف اندازهگیری کرد.
مراحل دستگاه کجلدال چیست؟
دستگاه کجلدال یا کلدال یک دستگاه آزمایشگاهی است که برای اندازهگیری میزان نیتروژن و پروتئین در مواد مختلف استفاده میشود. این دستگاه شامل سه مرحله اصلی است:
مرحله اول-هضم:
در این مرحله، نمونه ماده در اسید سولفوریک غلیظ حل شده و آمونیوم تولید میکند.
مرحله دوم-تقطیر:
در این مرحله، آمونیوم به آمونیاک تبدیل شده و به صورت گاز آزاد میشود. این گاز با یک مایع جذب کننده مثل اسید بوریک یا سود ترکیب شده و بورات آمونیوم یا سولفات آمونیوم را میسازد.
مرحله سوم – تیتراسیون:
در این مرحله، محلول حاصل از تقطیر با یک اسید قوی مثل اسید هیدروکلریک یا اسید سولفوریک تیتر میشود و مقدار آمونیاک موجود در آن اندازهگیری میشود.
انواع کجلدال آزمایشگاهی چیست؟
همانطور که قبلتر گفته شد، هدف اصلی از دستگاه کجلدال این هست که میزان نیتروژن و پروتئین موجود در مواد مختلف را اندازه گیری کند. برای اینکار لازم است تا 3 مرحله (هضم – تقطیر – تیتراسیون) طی شود. حالا با این فرض، ممکن است بخواهید این دستگاه کارآمد را تهیه کنید اما با انواع آن آشنا نباشید. در ادامه سعی داریم شما را با انواع دستگاه کجلدال آشنا کنیم تا سردرگم نشوید.
1- دستگاه کجلدال دستی:
با کمک دستگاه کجلدال دستی، تمامی مراحل (هضم، تقطیر و تتراسیون) به صورت دستی انجام میشود. یعنی از همان شروع کار باید خودتان به صورت دستی مواد مورد نیاز را به دستگاه اضافه کنید و تمام کار را خودتان انجام دهید. به بیانی سادهتر در دستگاه کجلدال دستی، نیاز به یک نیروی انسانی دارید تا گام به گام مراحل این آزمایش انجام شود.
2- دستگاه کجلدال اتوماتیک:
نوع دیگر از دستگاه کجلدال، اتوماتیک میباشد. با کمک این دستگاه دیگر به نیروی انسانی نیاز ندارید. این دستگاه تمام مراحل را کاملا به صورت اتوماتیک انجام میدهد. تنها کافی است مواد مورد نیاز را وارد دستگاه کنید تا خودش بطور اتوماتیک تمام مراحل را انجام دهد.
معایب استفاده از روش کجلدال چیست؟
1- دراین روش، فقط میتوانید میزان نیتروژن و آمونیومی را اندازه گیری کنید که به مواد آلی متصل هستند. به عنوان مثال پروتئینها، آمینو اسیدها و نوکلئیک اسیدها در این دسته قرار دارند.
2- در این روش قادر به اندازه گیری نیتروژن در اشکال مختلف نیستید. به عنوان مثال نیتریت و نیترات شکلهای مختلفی از نیتروژن هستند. بنابراین نمیتوانید در روش کجلدال مقدار نیتروژن آنها را اندازه گیری کنید.
سوالات متداول:
1- شیوه اجرای دستگاه کجلدال چگونه است؟
در ابتدا، ماده مورد نظر با استفاده از اسید سولفوریک تحت حرارت قرار داده میشود. این عمل باعث اکسیداسیون و تجزیه ماده آلی میشود، که در نتیجه نیتروژن کاهش مییابد و سولفات آلومینیوم آزاد میشود. در مرحله بعدی، سولفات پتاسیم به منظور افزایش نقطه جوش محیط به ماده افزوده میشود و فرآیند تجزیه شیمیایی انجام میپذیرد. یونهای آمونیومی که در این مرحله به گاز آمونیاک تبدیل میشوند، حرارت میگیرند و سپس تقطیر میشوند. در پایان، میزان آمونیاک محبوس به وسیله تتراسیون با استفاده از یک محلول استاندارد اندازهگیری شده و محاسبه نهایی انجام میشود.
2- چرا در روش کجلدال از اسید بوریک استفاده میشود؟
استفاده از اسید بوریک در روش کجلدال، به دلیل جذب گاز آمونیاک و تشکیل کمپلکس آمونیوم-بورات است. این اسید با جمعآوری آمونیاک، رنگ محلولهایی که دریافت میکند را تغییر میدهد. پس میبینید که استفاده از اسید بوریک در روش کجلدال چقدر حائز اهمیت میباشد.